สะเดาเทียม

สะเดาเทียม หรือ สะเดาช้าง เป็นพันธุ์ไม้พระราชทานประจำจังหวัดสงขลา เป็นไม้ยืนต้นขนาดใหญ่ สูงราว 20-35 เมตร ชื่อทางพฤกษศาสตร์ว่า Azadirachta excelsa (Jack) Jacobs. จัดอยู่ในตระกูล Meliaceae

 

เปลือกต้นสีเทาเรียบ พอต้นอายุมากเปลือกจะแตกเป็นแผ่นล่อนสีเทาปนดำ เนื้อไม้มีคุณ-ภาพดี มอดและปลวก ไม่ค่อยทำลาย และจัดอยู่ในประเภทของไม้เอนกประสงค์

 

ใบ เป็นใบประกอบแบบขนนก ขึ้นเรียงสลับและกระจุกอยู่ใกล้ปลายกิ่ง แต่ละใบมีใบย่อยออกเป็นคู่เยื้องๆ สลับกันเล็กน้อย ราว 7-11 คู่ ใบย่อยรูปทรงรีเป็นรูปไข่บางใบเบี้ยวไม่มีรูปทรง กว้าง 3-4 ซม. ยาว 5-8 ซม. โคนใบสอบ ปลายใบแหลม ขอบใบหยักคล้ายฟันเลื่อย

 

ดอกอ่อนรับประทานได้ ออกเป็นช่อตามซอกใบและปลายกิ่ง แต่ละช่อมีดอกย่อยขนาดเล็ก เวลาบานมี 5 กลีบ สีขาวอมเหลือง ส่งกลิ่นหอมทั้งวัน กลีบดอกเป็นรูปทรงรี กว้าง 0.2-0.3 ซม. ยาว 0.5-0.6 ซม. พบตามหัวไร่ปลายนาทางภาคใต้ ตั้งแต่ชุมพรและสุราษฎร์ธานี ลงไป

 

ประโยชน์

ใบกับเมล็ด นำมาสกัดสารทำยาฆ่าแมลง

เปลือก นำไปต้มดื่มน้ำทำเป็นยาแก้บิดและท้องร่วง

(962)