เมืองฉอด เป็นชื่อเมืองในอดีตปรากฏในเอกสารของกองทัพในสมัยโบราณ ซึ่งปัจจุบันสันนิษฐานว่า คือ เมืองที่ตั้งอยู่ริมแม่น้ำเมยซึ่งคืออำเภอแม่สอดอยู่ในจังหวัดตาก จากจารึกประวัติศาสตร์ที่สลักไว้เพียงไม่กี่บรรทัดบนแท่งศิลา สามารถบรรยายความเป็นเมืองได้อย่างถ่องแท้ของดินแดนสุดสยามปัจจิมริมแม่น้ำเมยเมืองเกิดขึ้นในสังคมไทยตั้งแต่ก่อนยุคประวัติศาสตร์ที่มีการจารึกเรื่องราวเป็นหลักฐาน แม้ว่าเมืองจะมีความหมายแตกต่างกันไปตามบริบทของสังคมและสิ่งแวดล้อม และความเป็นเมืองดำรงอยู่ในสังคมไทยมานานหลายศตวรรษแล้วก็ตาม
เมืองฉอดแต่เดิมชาวไทยใหญ่พากันเรียกว่า “เมืองจอด” ซึ่งสันนิษฐานได้ว่า เป็นเมืองที่มีท่าจอดเรือ ตรงปากน้ำคง หรือแม่น้ำสาละวินในปัจจุบัน เวลาต่อมาชาวไทยในอดีตจึงเรียกกันเพี้ยนไปเป็น “เมืองฉอด” หรืออีกประการหนึ่งชาวไทยที่อพยพมาจากอาณาจักรน่านเจ้าพากันมาชุมนุมข้ามเรือกัน ณ ที่ตรงนี้ แล้วจึงเดินทางไปในประเทศพม่า มอญ ซึ่งเป็นที่ตั้งของอาณาจักรแสนหวี ตรงนี้จึงพากันเรียก “เมืองจอด” ในครั้งนั้น
<------------->
<------------->
ข้อสันนิษฐานอีกอย่างหนึ่ง อาจจะเป็นเพราะกองทัพ ของขุนเสือขวัญฟ้า และขุนสามหลวงยกมาตีไทยลานนาครั้งนั้น ข้ามมาตีทางด้านนี้ จึงพากันเรียกว่า “เมืองจอด” อาจจะเป็นได้ เพราะเหตุการณ์สำคัญ ๆ มีเพียงสองครั้ง
ในปัจจุบันสันนิษฐานว่าคำว่า “ฉอด” อาจเรียกต่อ ๆ กันมาจนเพี้ยนเป็น “สอด” เป็นที่มาของชื่อ “แม่สอด” ในปัจจุบันอีกประการหนึ่ง
(925)
