วัดคงคาราม เป็นวัดที่มีมาแต่โบราณจะสร้างในครั้งใดไม่ปรากฏหลักฐานแน่ชัด จากการเล่าสืบต่อมาของชาวบ้านซึ่งมีเชื้อสายมอญพอจะจับใจความได้ว่า ในสมัยปลายกรุงศรีอยุธยาต่อกับกรุงธนบุรีและต้นรัตนโกสินทร์ มีชาวมอญได้อพยพเข้ามาตามลำน้ำแม่กลองมาตั้งถิ่นฐานอยู่เหนือเขตอำเภอโพธาราม (ในสมัยนั้นยังไม่ได้เป็นอำเภอ) ขึ้นไปจดใต้อำเภอบ้านโป่ง และได้สร้างวัดนี้ขึ้นหรือวัดนี้อาจจะสร้างมาก่อนที่พวกมอญจะอพยพเข้ามา และหลังจากเข้ามาตั้งถิ่นฐานอยู่ก็ได้ทำนุบำรุงเป็นวัดมอญสืบต่อมาแรกเริ่มแต่เดิมทีวัดนี้ชื่อ “วัดกลาง” ภาษามอญ เรียกว่า “เภียโต้”
จิตรกรรมฝาผนังวัดคงคารามอายุไม่ต่ำกว่า ๒๕๐ ปี สวยปราณีตฝีมือช่างชั้นสูง หาชมได้ยากในปัจจุบัน เหล่าบรรดาผู้ศึกษาในจิตรกรรม จะต้องมาศึกษา คัดลอก ต้นฉบับที่นี่เป็นอันดับแรกๆ วัดคงคารามเป็นวัดมอญ สร้างขึ้นโดยพระยามอญ ซึ่งอพยพเข้ามาตามลำน้ำแม่กลองมา ตั้งถิ่นฐานอยู่เหนือเขตอำเภอโพธาราม ในสมัยปลายกรุงศรีอยุธยาต่อกับกรุงธนบุรีและต้นรัตนโกสินทร์ และอีกหนึ่งงานสถาปัตยกรรม กุฏิเรือนไทย ๙ ห้องสร้างในสมัยธนบุรี ปัจจุบันจัดให้เป็นพิพิธภัณฑ์พื้นบ้าน รวบรวมวัตถุเก่าแก่ซึ่งเกี่ยวข้องกับท้องถิ่นไว้ให้คนรุ่นหลังได้ศึกษา
<------------->
<------------->
ภาพจิตรกรรมฝาผนัง อายุไม่ตำกว่า ๒๕๐ ปี เป็นภาพพุทธประวัติตอนมารผจญ ภาพสวรรค์ชั้นต่างๆ ภาพอดีตของพระพุทธเจ้า ที่ประทับบนบัลลังก์ ภาพพระพุทธประวัติและพระพุทธชาติชาดก ภาพจิตรกรรมฝาผนังฝีมือละเอียดอ่อน เหมือนถ่ายทอดจาก ต้นแบบที่มี ชีวิตจริงเขียนขึ้นในสมัยรัตนโกสินตอนต้นนอกจากพระอุโบสถยังมีหมู่กุฏิสงฆ์ ขนาด ๙ ห้องและ ๗ ห้อง มีการสลัก บานหน้าต่างงดงาม มาก วัดคงคารามเป็นวัดเก่าแก่ที่มีมาแต่โบราณ สร้างมาตั้งแต่สมัยใดไม่ปรากฏหลักฐานที่แน่ชัด แต่ที่ทราบเป็นเพียงการบอกเล่าต่อ กันมาว่าอาจจะสร้างมาตั้งแต่สมัยอยุธยาตอนปลายหรือกรุงธนบุร หรือรัตนโกสินตอนต้น
(785)
